List otwarty
dotyczący rozporządzenia ws. zasad i warunków wyłapywania bezdomnych zwierząt

Redaktorzy naczelni
Prezesi organizacji chroniących prawa zwierząt
Obrońcy praw zwierząt

Szanowni Państwo

Pierwszy artykuł przyjętej w 1997 r. przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawy o ochronie zwierząt głosi: Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Dzięki przyjęciu tej ustawy Polska dołączyła do grona państw o nowoczesnym - zgodnym ze światowymi i unijnymi normami - prawem w tej dziedzinie.

Człowiek musi zapewnić udomowionym zwierzętom opiekę i godziwe traktowanie. Zbyt często się jednak zdarza, że zwierzę zostaje porzucone, ucieka lub błąka się. Staje się wtedy ofiarą wypadków, bezmyślnego okrucieństwa, stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. Kierując się więc względami humanitarnymi i sanitarnymi, ustawa o ochronie zwierząt nałożyła na gminy obowiązek zapewnienia opieki bezdomnym zwierzętom i wyłapywania ich w tym celu.

Wyłapywanie zwierząt może być zatem traktowane jedynie jako środek umożliwiający zapewnienie bezdomnym zwierzętom opieki w schronisku. Dbając o to, by działanie takie nie przysporzyło zwierzęciu niepotrzebnych cierpień, ustawodawca zobowiązał Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do opracowania zasad, według których będzie ono przeprowadzane.

Zasadniczym nieporozumieniem jest twierdzenie, że rozporządzenie MSWiA nakazuje gminom wyłapywanie bezdomnych zwierząt, i to bez względu na realne możliwości zapewnienia im opieki.

Decyzja o wyłapywaniu zwierząt na terenie gminy może zostać podjęta przez radę gminy pod warunkiem, że wcześniej zostaną przeprowadzone konsultacje z państwowym lekarzem weterynarii i Towarzystwem Opieki nad Zwierzętami w Polsce lub inną organizacją, której statutowym celem jest ochrona zwierząt - a więc z tymi samymi organizacjami, które w naszym kraju zajmują się prowadzeniem schronisk dla zwierząt. Co więcej, decyzja musi zostać uzgodniona ze schroniskiem, które zgodzi się wyłapane zwierzęta przyjąć (par. 3 pkt 3 rozporządzenia).

Nie może być zatem mowy o legalnym wyłapywaniu bezdomnych zwierząt, jeżeli nie zostanie znalezione schronisko, które zapewni im opiekę. Tak samo niedopuszczalne byłoby podjęcie uchwały o wyłapywaniu w razie sprzeciwu lekarza weterynarii. Ustawa jednoznacznie nakazuje tu osiągnięcie porozumienia (art. 11 ust. 3).

Uchwała podjęta z naruszeniem tych zasad byłaby nielegalna i podlegałaby uchyleniu przez wojewodę, który - zgodnie z prawem - sprawuje nadzór nad działalnością samorządu. Taka uchwała może też zostać zaskarżona przez Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami lub inne organizacje, które zajmują się ochroną zwierząt.

Znaczenie opinii organizacji społecznych dla podejmowania przez gminy decyzji o wyłapywaniu zwierząt jest trudne do przecenienia. To one, znając warunki panujące w prowadzonych przez siebie schroniskach, będą mogły wskazywać, gdzie zwierzęta mogą być kierowane lub sprzeciwiać się przeprowadzeniu wyłapywania. To one wreszcie, jeżeli spełnią ustawowe wymagania, mogą wyłapywanie prowadzić.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 26.08.98 w sprawie zasad i warunków wyłapywania bezdomnych zwierząt jest zgodne z duchem ustawy o ochronie zwierząt. Pod kontrolą prawa i opinii publicznej będą wszelkie działania, które będą miały na celu doprowadzenie bezdomnych zwierząt do schronisk. Po raz kolejny podkreślona została zasada, że żadne działanie człowieka nie może stwarzać zagrożenia dla życia lub zdrowia zwierząt ani zadawać im cierpienia (par. 7). Organizacja lub firma, która na zlecenie gminy przeprowadzi wyłapywanie bezdomnych zwierząt, będzie musiała spełnić szereg warunków, które uniemożliwią zadawanie zwierzętom cierpień (par. 5 ust. 2, par. 7 i 8). Państwo musi ingerować w tego typu działania, by nie dopuścić do naruszania prawa.

Protesty, które pojawiły się jeszcze przed wejściem w życie rozporządzenia, dowodzą nieznajomości jego tekstu oraz - tekstu ustawy o ochronie zwierząt. Głównym celem ustawy jest ukrócenie haniebnego i okrutnego traktowania zwierząt. Rozporządzenie wydane na podstawie ustawy też służy temu celowi i żadnym swoim postanowieniem nie wychodzi poza jej granice.

Dyrektor Biura Informacji i Promocji
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
Paweł Ciach